Yıldırım, 23 ili kapsayan Cazibe Merkezleri Programı’nda başvuruların başladığını, ön talep aldıklarını söyledi. Binali Yıldırım, “Yatırımcıları iyi teşvikler bekliyor. İş hayatının canlanması, yatırımın hızlanmasına bağlı” dedi.

Başbakan Binali Yıldırım, Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgesindeki 23 ili kapsayan Cazibe Merkezleri Programı başvurularına start verdi. Ankara Çankaya Köşkü’nde düzenlenen Cazibe Merkezleri Programı Başlangıç Lansmanı’nda konuşan Yıldırım, cazibe merkezleriyle ilgili destekleri açıklarken, “Başvurular başladı. Ön taleplere bakınca durum gayet güzel, memnuniyet verici. 23 il için müracaat sayısı bin 200. Toplam yatırım tutarı 19 milyar 600 milyon TL. Öngörülen istihdam 112 bin 400” dedi.

Yıldırım, verilecek desteklerle ilgili “Duymadım demeyin, hemen başlayın. Terörle mücadelede mesafeler aldık. İş hayatının canlanması, hayatın normalleşmesi ve yatırımların hızlanmasına bağlı” açıklamasını yaptı. Başbakan Yıldırım, programa ilişkin verilecek ‘danışmanlık’, ‘yatırım yeri’, ‘bina yapımı’, ‘faizsiz yatırım kredisi’, ‘faiz indirimli işletme kredisi’, ‘üretim tesisi taşıma desteği’, ‘çağrı merkezi desteği’, ‘veri merkezi yatırım desteği’ konularındaki destekleri açıkladı.

23 ile yapılacak yatırımın Türkiye’nin tamamına yapılan yatırım anlamına geldiğini kaydeden Yıldırım, “4 Eylül’de programı Diyarbakır’da ilan ettik. Bakanlar, vekiller, STK’lar toplantı yaptı usuller belirlendi. Ön talep toplama süreci de 28 Kasım-11 Ocak arasında gerçekleşti. Ön talebin dökümüne gelirsek, üretim, imalatla ilgili olanları yaklaşık 13 milyar TL, diğer kısmı da hizmet sektörüyle ilgili talepler. Gayet yoğun bir ilgi var. Bugün 24 Ocak itibarıyla resmen daha fazla toplantı falan yok, program başlıyor” diye konuştu. Binali Yıldırım program kapsamındaki hizmetlerle ilgili şu bilgileri verdi:

Ücretsiz danışmanlık

– “Yatırım yapanlara ücretsiz danışmanlık hizmeti verilecek. Ön projeler, fizibilite, mühendislik hazırlanması için istenen danışmanlık hizmetini biz karşılayacağız. Devlet parasını verecek, yatırımcı girişimci bu hizmeti alacak. Yatırım için yer vereceğiz, ne lazım arsa lazım. OSB’de olabilir dışında da olabilir. Varsa OSB içinde olması tercihimizdir. Fabrika bina yapımına destek verilecek. Yatırım için sıfır faizli yatırım kredisi verilecek. Faiz oranı indirilmiş işletme kredisi verilecek. Faiz oranı 10 ise yarısını devlet karşılayacak. KOBİ’lere uygulanan sistem gibi. Üretim tesislerini yenilemek geliştirmek isteyenlere ayrıca destek verilecek.

Yüzde 30 özkaynak

– Örneğin, 23 ilden herhangi birinde üretim yapılacak, fabrika kurulacak. Yatırımdan yararlanmak için yatırım tutarı asgari 2 milyon TL olacak. En az 30 kişiye iş sağlayacağınızı garanti edeceksiniz. Yatırımdan bu teşviklerden yararlanmaya hak kazanacaksınız. Asgari sınırlar daha fazlasına mani hal yok. Çağrı merkezi açacaksanız en az 200 kişiye iş sağlayacağınızı taahhüt edeceksiniz. 200 kişiyle hizmet sözleşmesi yaptığınızı ibraz edeceksiniz. Veri merkezi de 5 bin metrekarelik temiz alan bunu taahhüt edecek ve veri merkezi kuranlar bu destekten yararlanacak. Desteklerde özkaynak yüzde 30, kredi yüzde 70. Cebinden 30 lira koyacaksın devlet 70 lira verecek. Hepsini vermiyoruz. Herkes elini taşın altına koyacak. Başkası verirse haydan gelen huya gider, o iş bir işe yaramaz. Biraz kendi cebinden de koyacaksın.

Yerliye ayrımcılık

– Büyük yatırımlar da, OSB’ler dışında özel desteklenecek. 100 milyon ve üzerindeki yatırımlara özel destek var. Örneğin, entegre tesis kurulacak, çok büyük diyelim ki desteği ayrı bunun. Binayı yaptınız makine alet lazım. Onların da sermayesini karşılıyoruz. Ayrıcalık yapıyoruz. Yerli kaynaklardan temin ederseniz kredi şartları başka, ithal başka. Kredi 2 yıl ödemesiz 6 yıl, sıfır faiz. Yerli makine alırsanız ödemesiz 3 yıl, toplam süreyi 10 yıla çıkarıyoruz. Yerli üretimi teşvik ediyoruz. Yerli sanayiye pozitif ayrımcılık yapıyoruz. Bu tür desteklere mevcut işini büyütmek isteyene de verilecek. Benzer desteklerden yararlanılacak.

Düşük faizli kredi

– İşletmenin harekete geçmesi için can suyu lazım, para lazım. Unutmadık, düşük faizli işletme kredisi vereceğiz. 4 yıl vadeli olacak, ilk yılı ödemesiz. Düşük faizli olacak. Cari faizin yarısı olacak. Üretim faaliyetlerinin yerli makine teçhizat ile yapılması durumunda, işletme kredisinin de vadesini uzun tutuyoruz. Fabrika kurarken yerli üretim de yararlanınca kredi süresi uzun, yetmedi işletme döneminde de fabrikalara 2 yıl ödemesiz 5 yıl işletme kredili veriyoruz. Burada da pozitif ayrımcılık yapıyoruz. Amaç yerli imalatı desteklemek. Batıda üretilen teçhizatlar teşvik edilmiş oluyor. Yatırımını doğuda büyütmek isteyenler var. Batıda var diyelim benzeri doğuda yapmak istiyor kaydırmak istiyor onlara da özel destekler vereceğiz, taşıma ve lojistik destekler vereceğiz.

Bilmiyorduk olmaz

– Bölge vekilleri, rektörleri, sanayi ve ticaret odaları, valiler, belediye başkanları var. Programla ilgili doğrudan dolaylı herkes var. Sonra ‘biz duymadık bilmiyorduk’ falan mazeret istemiyorum arkadaşlar. Programı sağır sultan duydu siz duymadım derseniz üzülürüm. Herkes duydu, herkes takip edecek. Nerede sorun varsa sorunları ileteceksiniz. İlgili valilere, olmadı bakanlıklara olmadı bize, zaman kaybına tahammül yok. Bir an önce başlaması lazım. Terörle ilgili mücadelede mesafeler aldık. Vatandaşlarımız da orada artık, yavaş yavaş artık iş hayatının canlanması, hayatın normalleşmesi ve yatırımların hızlanmasına bağlı. Ortamlar mevcut. Allah’a şükür terörle mücadele kırsalda şehirde tam kapasite devam ediyor. Bundan sonra daha güzle olacak.”

‘Biraz  sabret’

Yıldırım, konuşması sırasında bir katılımcının bölge desteklerine ilişkin taleplerini iletmesi üzerine, “Mübarek biraz sabret, bunun için buradayız, daha konuşmadık” dedi. Yıldırım, TESK Başkanı Bendevi Palandöken’e de dönerek, “Sesin çıkmıyor, Palandöken sana çalışıyoruz bugün” diye espri yaptı.

Elini taşın altına koyana destek var

Binali Yıldırım, uygun olan, iş aş sağlayan projelere gözü kapalı destek vereceklerini belirterek, “Burada para dağıtılıyor, geleyim alayım 3-5 kuruş diyorsanız, hiç yanaşmayın, çalışmaz. Gerçekten yatırım yapana para var. Elini taşın altına koyacak ürettiğini değerlendirecek insanlara aş işimiz olur diğerleri ile işimiz olmaz. Bu bilinmeli” dedi.

Binalar tahsis edilecek

– OSB parselleri, büyükşehirlerde yatırım izleme ve koordinasyon başkanlıkları, diğer şehirlerde il özel idarelerine devredilecek. Bu fabrika binaları tahsis edilecek, yapımı da yatırımcı tarafından gerçekleştirilecek. 20 bin metrekare 10 milyonluk bedel olması öngörülüyor. İlk 20 bin metrekare kapalı alan bedeli devlet karşılıyor. 5 kuruş çıkmayacak. Onun üzerine kredi. 15 yıl boyunca burada yatırım imalat yaptıktan sonra isterseniz size sembolik bedelle devredilecek. Çok sembolik bir kira vereceksiniz. Tamamen mülkiyetini devralacaksınız. Ne güzel iş ya, biz de mi yapsak?

Elektriğe teşvik var

– Çağrı ve veri merkezi destekleri. Çağrı merkezleri için müsait kamu binalarını öncelikle tahsis edeceğiz. Ayrıca iletişim altyapısı devlet tarafından yapılacak. Kuruluş aşamasında personelin eğitilmesi için kişi başına 2 bin 500 lira destek var. Veri merkezlerinde de kullanılan elektriğin yüzde 30’unu devlet karşılayacak. En büyük gider enerji maliyeti. İçeriyi soğuk tutmak lazım. Verilere zarar gelmemesi için onların elektrik ihtiyacı var. Elektrik ihtiyacı düşük olmuş biraz daha artırılmalı. Yüzde 50-50 yapalım. Bunu yapalım.

Vekillere zimmetledik

– Bunu açıkladık bitti, yarın ne yapacak vatandaş; illerde kalkınma ajansları bünyesinde yatırım destek ofisleri var. Kalkınma bankalarına da başvuru yapılabilir. Para verileceği yer banka. Bu teşviklerde birçok bakanlığın çalışması var. Maliye, Bilim Sanayi, Tarım, Ulaştırma, Sağlık bakanlarının emeği var. Bunlar Türkiye’nin bakanları ama memleketlerinin de milletvekilleri, onlara zimmetledik bölgeyi, takip edecekler. Benim görevim de bu işlerin doğru dürüst yapılıp yapılmadığını takip etmek. Eksiksiz yerine getirilmesi de boynumuzun borcudur.

1